Powiat opolski - zamki i pałace (cz.2)

Niemodlin
Zamek w Niemodlinie powstał w 1313 roku. Jest zaliczany do jednych z najstarszych warowni, jaką wzniesiono na Śląsku Opolskim. Przez długie lata mieszkali w nim Piastowie śląscy na czele z księciem Bolkiem I.

Jak w przypadku każdej tak wiekowej budowli, zamek książęcy w Niemodlinie w wyniku wojen i przebudów zmieniał swój wygląd. Pierwotnie, zamek był przykładem renesansowej rezydencji o czterech skrzydłach, usytuowanej na prostokątnym dziedzińcu z arkadami. W XVIII wieku zamek z zewnątrz reprezentował architekturę renesansu, zaś wnętrza urządzono w stylu barokowym. W XIX wieku zamurowane zostały krużganki, a kaplica uległa całkowitej przebudowie. Obecnie, zwiedzając zamek podziwiać możecie trzy jego skrzydła, krużganki otaczające dziedziniec czy wysoką wieżę z bramnym przelotem w części frontowej.

Po 1945 roku działały tutaj Państwowy Urząd Repatriacyjny, liceum czy szkoły podoficerskie. Przez wiele lat zamek niszczał i popadał w ruinę. W 1990 roku zamek przeszedł w prywatne ręce. Od tamtej pory przechodzi intensywną odbudowę i można go zwiedzać. Zamkiem zajmuje się Fundacja na rzecz Zamku Książęcego Niemodlin 1313. 

Karłowice
Gotycki zamek został zbudowany w zakolu rzeki Stobrawy w połowie XIV wieku przez ród von Tschammer. Później wielokrotnie poddawano go przebudowom i rozbudowom. Zamek jest murowany z cegły, z wyjątkiem wieży, która jest potynkowana. Ma kształt trapezu z wewnętrznym dziedzińcem. Zespół zamkowy składa się z kilku budynków, reprezentujących różne style architektoniczne z różnych okresów. 

Z powodu niewielu przebudów, zachował się gotycki obwód murów sięgający miejscami 6 metrów, do których dostawiono nowożytne budynki. W centrum zabytkowego kompleksu znajduje się XIV-wieczna cylindryczna wieża, nakryta stożkowym dachem. Jest to najcenniejsza pozostałość po gotyckiej warowni. Jej zwieńczenie z półkolistymi oknami pochodzi z przełomu XIX i XX wieku.  Dzięki podwyższeniu jej w XVI wieku ma obecnie 25 metrów wysokości. Będąc tam warto zwrócić uwagę na budynek bramny z półkoliście zamkniętym przejazdem, prowadzącym na dziedziniec oraz barokową kaplicę z zachowanym sklepieniem kolebkowym z lunetami.

Zamek w Karłowicach służył jako dwór myśliwski, bo właśnie z tego miejsca wyruszano na łowy w okolicznych lasach. Ciekawostkę stanowi fakt, że jeszcze w XIX wieku powszechnie sądzono, iż zamek w Karłowicach w czasach  średniowiecznych pełnił funkcję klasztoru. Mówiono o tym, że był siedzibą zakonu templariuszy.

Turawa
Pałac w Turawie został wzniesiony w połowie XVIII wieku dla pana tamtejszych dóbr Martina Scholza von Loewenckorna. Zakupił on Turawę w 1712 roku od Franciszka Karola Blankowskyego - kolejnego po rodzie Kotorz właściciela tamtejszych ziem. Ten bogaty, górnośląski szlachcic postanowił rozbudować rezydencję. Nad pracami czuwał opolski architekt Adam Tentschert. Budowa kolejnych skrzydeł pałacu była kontynuowana przez syna pierwszego właściciela, Antoniego von Loewenkrona. W 1751 roku obiekt wzbogacił się o kaplicę z wieżą i dzwonem. Kolejna rozbudowa miała miejsce w 1761 roku. Zbudowano skrzydło od północy oraz bramę wjazdową. W 1847 roku hrabia Karol, przeprowadza kolejną rozbudowę i remont nieco zaniedbanego już pałacu. Po II wojnie światowej, w 1949 roku pałac przekazano Domowi Dziecka w Turawie. Aktualnie obiekt znajduje się w prywatnych rękach. 

Pałac utrzymany jest w stylu barokowym z dekoracjami neorokokowymi i sztukateriami. Wiadomo, że kiedyś w budynku znajdowały się kominki neorokokowe, piec i szafa barokowa z XVIII wieku. 

Zimnice Małe
Zabytkiem, który przykuwa wzrok w tej miejscowości jest dawny późnogotycki zamek, który wybudowano na dosyć wysokiej skarpie. 

Najstarsza informacja o prawdopodobnym istnieniu wsi zawarta jest w dokumencie biskupa wrocławskiego Jana z 1295 roku. Nie precyzuje on jednak, o które Zimnice chodzi: Małe czy Duże. Kolejna wzmianka o wsi pochodzi z 1309 roku również informacji tej nie precyzuje. Pierwsze pewne rozróżnienie obu Zimnic datuje się dopiero na początki XVI wieku i zamieszczone jest w rejestrach dziesięcin na rzecz kolegiaty opolskiej.

O budowie zamku w Zimnicach Małych wiadomo niewiele. Prawdopodobnie powstał w XV lub XVI wieku. Jego fundatorem była rodzina Prószkowskich. Wzniesiony został na skraju stromej skarpy dawnego starorzecza rzeki Odry. Miał nieregularny plan. Nie przeprowadzano na tym terenie badań, więc trudno coś więcej o nim powiedzieć. Na początku XIX wieku zabytkowy obiekt został przerobiony na spichlerz. Zostało wówczas dobudowane poprzeczne skrzydło zachodnie. Obecnie budowla założona jest na planie odwróconej litery L.

Jest to budynek murowany z kamienia i cegły. Od zachodu znajduje się otwarty dziedziniec z podjazdem. Zamek został zbudowany na planie prostokąta z dłuższą elewacją na osi północ-południe. Został też częściowo podpiwniczony i ma cztery kondygnacje. Nakryto go czterospadowym dachem. Elewacje są pozbawione detali architektonicznych i mają liczne, małe okienka, charakterystyczne dla spichlerzy. Na przestrzeni wieków przekształcono układ wnętrz. Pomieszczenia nakryte płaskimi stropami. Jedynie w klatce schodowej znajduje się sklepienie kolebkowo-krzyżowe, pochodzące być może z XVI wieku. W pobliżu dawnego zamku znajduje się, pochodząca z 1836 roku niewielka, parterowa oficyna.
Obecnie budynek jest własnością prywatną. Nie ma możliwości jego zwiedzania.

Zamek Bożejów
Zamek Bożejów położony  jest w Borach Stobrawskich. Został wybudowany w 1801 roku przez niemiecką arystokrację. Budynek przeszedł gruntowną przebudowę około 1911 roku pod okiem znanego wrocławskiego architekta Richarda Mohra. 

Na początku XX wieku należał on do grona najbardziej wziętych wrocławskich architektów projektujących jednorodzinne domy mieszkalne, luksusowe wille, kamienice dochodowe, czy domy towarowe na zlecenie zamożniejszych mieszkańców Wrocławia. Styl w jakim tworzył ewoluował stopniowo podążając wraz z panującymi trendami od historyzmu i elementów stylu rodzimego nawiązującego do tradycyjnej wiejskiej architektury Śląska poprzez secesję aż po modernizm. 

W Bożejowie przed II wojną światową odbywały się polowania, organizowane przez właścicieli zamku. Brali w nich udział m.in. arcyksiążę Franciszek Ferdynand oraz arystokracja pruska. 

Po II wojnie światowej zamek popadł w ruinę. Dopiero na przełomie lat 2014 – 2018 został zakupiony przez prywatnego inwestora i gruntownie odnowiony. Aktualnie pełni funkcję hotelu oraz restauracji.

Eklektyczny zamek posiada konstrukcję szachulcową oraz drewniany, wielospadowy dach kryty dachówką. Pałac wznosi się na planie zbliżonym do prostokąta. Jego bryła urozmaicona jest kilkoma loggiami oraz balkonami.  Do naszych czasów przetrwały oryginalne: stolarka okienna, stolarka drzwiowa, podłogi oraz klatki schodowe. Zachowała się również kamienna tablica fundatora wmurowana, nieopodal wejścia głównego.